هنر اصیل و زیبای سوزن دوزی

سوزن دوزی از هنر های ایرانی است که با نخ و سوزن روی پارچه و دیگر بافت ها انجام می گیرد این هنر بیشتر در استان سیستان و بلوچستان بختیاری ها وترکمن ها رواج دارد . بسیاری از طرح های سوزن دوزی بلوچستان از ایرندگان و بمپور بر روی لباس های فرح دیبا در دوره پهلوی دوم توسط زنان این منطقه انجام می شده و در همان زمان هنر سوزن دوزی بلوچی مهر اصالت از سازمان یونسکو را دریافت کرد. خانم مریم کریمی از پیشکسوتان نسل طلایی سوزن دوزان بلوچ که اهل روستای کنز از توابع بخش ایرندگان خاش است در نقل قولی می گوید:

خانم جهان بانی که طراح لباس های دربار بود و برای سوزن دوزی لباس های دربار به ایرندگان می امد و برای ما از خارج کشور سفارش سوزن دوزی می گرفت تمام کار ها از طراحی و نقشه تا رنگبندی را خودش انجام می داد و تمام مواد مورد نیازمان که نخ و پارچه و سوزن بود را در اختیارمان می گذاشت او می گوید قدر سوزن دوزی باید بدانیم و سینه به سینه این هنر را منتقل کنیم من و گذشتگانمان این هنر را به سختی زنده نگه داشته ایم و چشم پای ان گذاشتیم مادران بلوچ نباید این هنر را نادیده بگیرند و باید به دخترانشان هم اموزش دهند تا این هنر زنده بماند .

در حال حاضر در موزه پوشاک سلطنتی شش دست لباس با سوزن دوزی بلوچی در معرض نمایش عموم می باشد.

1-تونیک مشکی سوزن دوزی متعلق به فرح پهلوی

2- کت سوزن دوزی بلوچ متعلق به شهناز پهلوی

3- کت با دامن حریری بلند متعلق به فرح پهلوی

4-سارافون سوزن دوزی متعلق به فرح پهلوی

نقش های سوزن دوزی

سوزن دوزی هنری بسیار دقیق و ظریف است که با کمترین اشتباه در بدنه دوخت نا همناهنگی ان اشکار می شود و زیبایی خود را از دست می دهد .ترتیب رنگ ها نیز در سوزن دوزی اهمیت زیادی دارد و اگر رنگ ها جابه جا شوند از قانون دوخت سرپیچی شده و زیبا به نظر نمی رسد نقوش سوزن دوزی از ترکیب خطوط در قالب فرم های هندسی بوجود می اید اغلب نقش ها الهام گرفته شده از گیاهان جانوران و اشیا پیرامون است زیورالات نیز در نقش های سوزن دوزی کاربرد دارند تخیلات و ارزو ها منشا بخش دیگری از نقش های سوزن دوزی هستند

انواع دوخت سوزن دوزی

جوک دوزی

دوخت سراوانی

بست دوزی

گراف

اسان تانکه و پیت

چوتل دوزی

رنگ های بکارفته در بلوچی دوزی قرمز سبز قهوه ای سیاه سفید و ابی است که این رنگ ها با باور های عامیانه مردم بلوچ پیوند خورده است مانند اعتقاد به چشم زخم که بر روی پوشاک محلی استفاده می شود و در قسمت جلوی پیراهن و زیر یقه لباس زنانه گلی به رنگ ابی یا کبود دوخته می شود که ساقه این گل از چندین طرح یک چشم دوخته شده تشکیل شده است که در بین اقوام بلوچ این اعتقاد وجود دارد که این گل و ساقه ان دافعه چشم زخم است